Kümbet-i Surkh

İran Meraga 12. Yüzyıl

Surkh Gunbad, Red Tomb, Gunbad-e SurkhOlarak da bilinir.
Dönemi

Selçuklu

Yapım Yılı

1147

Özellikler

Meraga merkezinde yer alır. Meraga şehrindeki beş eski türbeden birisidir. Günümüzde bir parkın ortasında bulunmaktadır. Kare planlı bir cenazelik ve kare planlı bir sanduka katından oluşur. Sanduka katının üzeri, sekizgen bir kasnakla çevrili ve içten bir kubbeyle örtülüdür. Özgününde kubbenin dıştan bir külahla kaplı olduğuna inanılmaktadır. Cenazelik tamamen kesme taştan, sanduka katı ise tuğladan inşa edilmiştir.

Yapının sanduka katına giriş, kuzey cephe ortasındandır. Cenazelik katının girişi ise doğu cepheden saplanmaktadır.

Dış cephelerde giriş bölümü haricinde bütün yüzeyler iki sivri kemerli niş ile hareketlendirilmiştir. Sivri kemerli nişlerin üzerindeki dikdörtgen panolarda Arapça kitabeler işlidir. Köşelerde kalın sütunçeler görülür.

Sütunçelerin üzerinde ikonik forma yakın taştan sütunçe başlıklarına yer verilmiştir.

Giriş kapısının bulunduğu cephe üzerinde oldukça ayrıntılı bir geometrik süsleme işlenmiştir. Giriş cephesi ters U şeklinde bir bordürle çevrelenmiştir. Bordür sırlı tuğla ile şekillendirilmiş geometrik geçmelerden oluşmaktadır. Kapı açıklığının üzerinde geometrik bir pano, bir kemerle sınırlandırılmıştır. Bu kemerin etrafında Arapça bir kitabe kuşağı yer almaktadır.

114748 yılında mimar Bekir Muhammed tarafından inşa edilmiş olduğuna inanılmaktadır. Yapının tamamının İran'da Selçuklu döneminin sonlarına ait olduğu düşünülmektedir. Sırlı tuğla işçiliği ve tuğla aralarındaki derz baskıları Kümbed-i Karagan türbeleri ile benzerlikler taşımaktadır.

Kaynakça

Hatim, G.A., "Mimari-i lslami-i ıran dar dawrah-i Saljuqian", Tehran: Muassasah lntisharaN Jihad-i Danishgahi, 2000, s.193-198.

Hoag, J.D., "lslamic Architecture", New York: Rizzoli, 1987.

Godard, A., ''The Art of ıran (Çeviri: Michael Heron)", New York: Frederick A.Praeger, 1965, s.301-303.

Konum
İran
Meraga
Fotoğraflar