ALTINAPA HANI

1202

Konya-Beyşehir güzergâhı üzerindedir; Altınapa barajı suları altında kalmıştır.

Doğu-batı yönünde uzanan dikdörtgen planlı bir oturum alanı üzerine inşa edildiği anlaşılan hanın, avlu ve kapalı/barınak bölümlerinden oluştuğu bilinir. Vaktiyle, doğu cephesinin güney kanadında yer alan ve bir merdivenle çıkılan mescit bölümü zamanla yıkılarak ortadan kalkmıştır. Cephenin kuzey kanadındaki sivri kemerli bir kapı açıklığıyla dahil olunan ve hâlihazırda tamamiyle yıkılmış durumdaki avlunun, geçmişte, kuzey ve güney kenarları boyunca sivri beşik tonoz örtülü mekânlarla çevrili olduğu bilinmektedir. Yıkılmadan önce yapılan tesbitlerden, avluyu kuzey kenarı boyunca sınırlandıran mekânın, doğu-batı yönünde uzanan mütemâdi bir sivri beşik tonozla örtülü ve dikdörtgen planlı geniş bir hacim olduğu, avlunun güney kenarının ise sivri kemerli beş göz halinde avluya açılan bir revak halinde tasarlandığı anlaşılmıştır.

Avlunun batı kanadında yer alan dikdörtgen planlı kapalı/barınak bölümüne, cephenin ortasında ve sivri kemer gözü halinde avluya açılan taçkapı ile dahil olunmaktadır. Sözkonusu bölümün, doğu-batı yönünde uzanan kare planlı dörder ayakla orta aksı daha geniş olmak üzere sivri beşik tonoz örtülü üç sahna taksim edildiği bilinmektedir.

Hanın inşaatında düzgün kesme ve kaba yonu taşlar kullanılmıştır; duvar örgüsünde, çok sayıda antik yapı malzemesinin de devşirme olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır.

Hanın inşa kitâbesi yoktur; Selçuklu Atabeyi Şemseddîn Altunapa tarafından tanzim ettirilen Konya’daki Altunaba Medresesi’ne ait 1202 tarihli vakfiyede zikredilen Altun-Aba Hanı olduğu düşünülmekle birlikte, sözkonusu yapının Arkıt (Argıt) mevkiinde bulunduğunun yazılı olması, vakfiyede adı geçen hanın Ilgın-Akşehir güzergâhında inşa edilmiş olduğunu açıklamaktadır. Bu husus, hâlihazırda Altınapa barajı suları altında kalan yapının, aynı vakfiyede Konya ile Gorgorum güzergâhı üzerinde olduğu yazılan Tebrizli tacir Hacı Bahtiyar bin Abdullah Hanı olduğunu ve vakfiyenin tanzim tarihi olan 1202 yılından önce inşa edildiğini açıklayabilir.

Türkiye
KONYA